Turnus VI – Kolektyw [ZOBACZ JAK] „Elsewhereland”

Otwarcie: 25.11.2023 (sobota), godz. 17.00; wydarzenie towarzyszące: koncert na pożegnanie lata
Gdzie: Galeria Labirynt (przestrzeń Curortu Vieniava), ul. Popiełuszki 5, Lublin
Dostępność: Wystawa na parterze w przestrzeni wolnej od barier architektonicznych. Wernisaż nieprzyjazny dla osób z nadwrażliwością sensoryczną na dźwięki i światła.
Wystawa czynna do 3.12.2023 (wt.-niedz., godz. 12.00-19.00)
Wstęp wolny

Osoby artystyczne: Kolektyw [ZOBACZ JAK] – Paulina Mazurek i Michał Tokarz
Kuratorka: Aleksandra Pietrzak

Elsewhereland. Wielkie narracje

Od wielkich wypraw i odkryć geograficznych Marco Polo, Krzysztofa Kolumba, Vasco da Gamy, Amerigo Vespucciego, Ferdynanda Magellana, przez Mary Kingsley, Marię Czaplicką, Felicity Aston, Idę Pfeiffer, aż po zmasowaną turystykę, konsumpcjonizm i biura podróży.

Za początek turystyki uznaje się rok 1841, kiedy Thomas Cook zorganizował wycieczkę kolejową z Leicester do Loughborough. Po zaledwie stu siedemdziesięciu latach – jak podaje Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO) – liczba podróżujących po świecie przekroczyła miliard, z roku na rok sukcesywnie rosnąc, aż do czasu pandemii COVID-19.

Turystyka stanowi jedną z najpotężniejszych gałęzi światowego handlu oraz istotny środek globalizacji. Im wyższy będzie wskaźnik globalnej turystyki, tym większa będzie przenikalność kultur. Wizerunki krajów się skomercjalizowały, stały się towarem wystawionym na sprzedaż, co stworzyło turystyczny symulakr – imitację – wyobrażeń o rajskich wakacjach i nowych wielkich podróżach. Jak pisał Dean MacCannell powstała „nowa klasa próżniacza”, czyli turysta-konsument na wakacjach. Konsumujemy wszystko, włącznie z krajobrazem i scenerią świata, które stają się niezbędną scenografią stymulującą konkretne zachowania. Czym byłyby wakacje bez TripAdvisora?

Nie byłoby jednak wakacji bez zdjęć. Aparat jest jednym z najważniejszych i najczęściej spotykanych elementów turystycznego ekwipunku. Turyści często jednak wcale nie podziwiają rzeczywistych widoków, a skupiają się wyłącznie na wyszukiwaniu ich wyidealizowanych przedstawień. Fotografia nie jest odbiciem rzeczywistości, ale jej subiektywną interpretacją. Zdjęcia są turystyczną narracją zwielokrotnionych, zreprodukowanych stereotypowych znaków.

Przypomnij sobie tylko, ile czasu zajęło Ci znalezienie kadru bez śmieci na pierwszym planie? Rzeczywistość zmienia się pod nasze oczekiwania. Jeśli coś do niej nie pasuje, zasłaniamy je kurtyną, retuszujemy obrazy biedy i zacofania. Współczesna turystyka jest planem w pełni kontrolowanym przez korporacje przemysłu rozrywkowego, towarem. Przestrzeń turystyczna stała się inscenizowanym spektaklem.

Wystawa zaprasza do dialogu z miejskim stylem podróżowania i jego konsekwencjami. Turyści są widzami, a na scenie rozgrywa się spreparowana rzeczywistość, prawdziwe życie toczy się jednak za kulisami.

(tekst: Aleksandra Pietrzak)

Kolektyw [ZOBACZ JAK] – Paulina Mazurek i Michał Tokarz (ur. 1995 w Lublinie i Dębicy) – duet artystyczno-edukatorski, doktoranci dyscypliny sztuki plastyczne Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu KEN w Krakowie. Centrum ich działań stanowi sztuka jako doświadczenie społeczne. W czasie wolnym tworzą w duchu przyjemnego nonsensu i dekonstruują obowiązujące konwencje. Zajmują się zagadnieniami turyzmu, tożsamości lokalnej, terytorium, centrum i peryferii, a także doświadczeniem miejsca i podróży, sposobami percepcji i rejestracji rzeczywistości. Odwołują się do towarzyszącej nam codziennie kultury materialnej i wpisanych w nią konwenansów. Tworzą prace intermedialne łączące instalację, fotografię, grafikę, nowe media, wideo i wiele innych. Jako Kolektyw uczestniczyli w rezydencjach artystycznych STN:ORT 2022 Zaungast – gość przy płocie i w BWA Krosno, są autorami wystawy „Biuro pozostawania” w BWA Krosno i uczestnikami wystaw zbiorowych.

Wystawa w ramach turnusu VI na Curorcie Vieniava.