Katarzyna Górna „Pamięć ziemi”

Wystawa prezentuje nowe prace Katarzyny Górnej, w kontekście wyboru jej wcześniejszych dzieł. Tworząc to zestawienie, artystka dokonuje pewnego przesunięcia znaczeń, które powstają wokół jej wcześniejszych realizacji, ujawniając trwający proces reinterpretacji.

otwarcie: 5.07.2025 (sobota), godz. 18.00
gdzie: Galeria Labirynt, ul. ks. J. Popiełuszki 5, Lublin
język: wydarzenie w jęz. polskim; tłumaczenie na jęz. angielski: Agata Oborska; brak tłumaczenia na PJM; brak tłumaczenia na jęz. ukraiński
wystawa czynna do: 17.08.2025 (wt.-niedz., godz. 12.00-19.00)
wstęp: 8 zł bilet normalny, 4 zł bilet ulgowy (na wernisaż wstęp wolny)

Wystawa zawiera prace z nagością.

Osią wystawy są dwie nowe realizacje – rzeźba kobiety trzymającej ręce w ziemi, oraz praca wideo, w której Bogusława Schubert, aktorka filmowa i teatralna, opowiada o doświadczeniu pracy nad rolą „Czapli”, kobiety-ptaka. Ta relacja – między marzeniem i buntem a dającym oparcie pogodzeniem z glebą i biosferą – wyznacza jednocześnie skalę zaangażowania Górnej.

Dzisiaj w popularnym rozumieniu neolityczna Wenus traktowana jest jako prastary symbol płodności. Jeden z pierwszych przykładów male gaze’u. Katarzyna Górna od lat kwestionuje społeczne klisze i konstruowane przez mężczyzn wizerunki kobiet. Podważa stereotypowe role, powiązane z kolejnymi okresami życia. Na fotografiach często sama odbija męskie spojrzenie, jak w fotografiach „Fuck Me, Fuck You, Peace”. Teraz jej wczesne prace spoglądają na nią samą, gdy zajmuje już inne miejsce w tym tryptyku. Jednocześnie tym razem artystka proponuje nie tylko krytyczny komentarz, ale i afirmatywne wyjście z tej konfrontacji. Posążki kobiet z epoki kamienia interpretuje jako świadectwo ich innej roli – depozytariuszek wiedzy społeczności, osób organizujących zbiorową empatię, opiekunek.

Okres menopauzalny, który jest ważnym punktem odniesienia jej nowych projektów, artystka widzi jako uwalniający i produktywny. Proponując nowe spojrzenie na wiek i jego znaczenie w społeczeństwie, Górna zwraca się ku logice współistnienia. Jej nowe prace w równym stopniu odwołują się do symboli kulturowych, co do nowych spojrzeń badaczy na relację świata natury i człowieka, którą na nowo odkrywamy i redefiniujemy współcześnie. Tą szczególną, zapomnianą wartością, którą starsze kobiety wnosiły do pradawnej społeczności, była pamięć ziemi.

Wiek osoby – kobiety – jest jednym z ważnych wątków wystawy. Katarzyna Górna pracuje z różnymi osobami, ale w wielu jej pracach to jej własna cielesność ma bardzo duże znaczenie. Nie chowa się za postacią kobiecą – to ona, Katarzyna Górna. Dlatego jej prace, perspektywa, z jakiej się wypowiada, i postawa, którą reprezentuje, zmienia się wraz z nią. Pracuje ze swoim ciałem, to na swoim ciele rozwiązuje problemy, które porusza. Zarówno „Kobieta trzymająca ręce w ziemi”, jak i „Wenus Antropocenu”, powstały w oparciu o odlew jej ciała.

Wystawę zamyka nowy cykl fotografii – „Brudne kobiety”. Jak mówi artystka, zarówno one, jak i bohaterki innych jej prac, to buntowniczki, które z wiekiem odrzuciły stawiane im oczekiwania.

kurator: Antoni Burzyński

produkcja: Diana Kołczewska
monodram: Bogusława Schubert
montaż wideo: Paweł Giergisiewicz
współpraca rzeźbiarska: Agnieszka Schreder, Kajetan Karkuciński, Mateusz Wójciak

Katarzyna Górna – polska artystka współczesna, jedna z czołowych przedstawicielek sztuki krytycznej, wywodzącej się z lat dziewięćdziesiątych. Jest jedną z absolwentek pracowni Grzegorza Kowalskiego. Posługuje się m.in. fotografią, instalacją i wideo. Twórczość Katarzyny Górnej opiera się na perspektywie kobiecego spojrzenia na rzeczywistość społeczną oraz symboliczne formy funkcjonowania obrazu kobiety w kulturze, jak napisał Karol Sienkiewicz. Jej spojrzenie porusza się po spektrum między krytycznością a czułością. Ważne miejsce w jej twórczości zajmuje również natura i wątki ekologiczne. W ostatnich latach skupia się rzeźbie i pracach wideo.

Brała udział w wystawach m.in. w: Biennale Warszawa, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, PGS w Sopocie, CSW ZU, Bunkrze Sztuki, MOCAK-u, Muzeum Narodowym w Warszawie, Prague Biennale, NBK Berlin.

Katarzyna Górna jest również od wielu lat głęboko zaangażowana w działalność aktywistyczną na rzecz artystek i artystów.

Wystawa w ramach projektu „Proste pytania – trudne odpowiedzi”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury